I wojna w Zatoce Perskiej

  • Irak - republika leżąca w Azji , stolica: Bagdad
  • Kuwejt - monarchia konstytucyjna leżąca w Azji nad Zatoką Perską, stolica: Kuwejt
  • 2 sierpnia 1990 roku - wojska irackie zajęły Kuwejt - emir i rząd kuwejcki schronili się w Arabii Saudyjskiej
  • Irak już od dawna zgłaszał roszczenia do Kuwejtu, uznając go za swą historyczną i geograficzną część - choć Kuwejt uzyskał niepodległość w 1961 roku, został uznany przez Irak dopiero w 1973 roku
  • wśród argumentów, które miały usprawiedliwić działanie Iraku były m.in. zarzut o celowe przekraczanie przez Kuwejt norm wydobycia ropy naftowej przewidzianych przez OPEC, co miało prowadzić do obniżenia cen ropy na rynku światowym oraz oskarżenia o rzekomo bezprawne korzystanie przez Kuwejt z zasobów pola naftowego Rumaila, leżącego na granicy iracko-kuwejckiej, co miało systematycznie uszczuplać złoża irackie
  • rzeczywistym powodem agresji była chęć przechwycenia bogactw Kuwejtu, co z jednej strony miało podreperować pozycję polityczną Saddama Husajna, nadszarpniętą długoletnią, nieefektywną wojną z Iranem (1980-88), a z drugiej umożliwić szybszą odbudowę wyniszczonego wojną kraju
  • strategiczne znaczenie rejonu Zatoki Perskiej, gdzie znajduje się 2/3 rozpoznanych światowych zasobów ropy naftowej oraz obawy o możliwość kolejnych podbojów irackich sprawiły, że konflikt nabrał charakteru kryzysu światowego
  • Irak poparły jedynie: Libia, Jordania, Jemen oraz OWP
  • 4 sierpnia 1990 roku - Stany Zjednoczone podjęły decyzję o wysłaniu swoich wojsk w ramach operacji "Pustynna Tarcza" na teren Arabii Saudyjskiej
  • Rada Bezpieczeństwa ONZ potępiła agresję, wprowadziła zakaz importu irackiej ropy oraz nałożyła embargo gospodarcze na Irak
  • 29 listopada 1990 roku - Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła kraje koalicji antyirackiej do udzielenia pomocy wojskowej Kuwejtowi w celu jego wyzwolenia, jeśli Irak nie wycofa się dobrowolnie do 15 stycznia 1991 roku
  • była to pierwsza od powstania ONZ tak zgodna akcja pięciu wielkich mocarstw, stałych członków ONZ - było to możliwe dzięki zakończeniu zimnej wojny: ZSRR po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej znalazł się w konflikcie po tej samej stronie co Stany Zjednoczone
  • w skład sił zbrojnych koalicji antyirackiej, liczących około 700 tysięcy żołnierzy, poza wojskami Stanów Zjednoczonych, wchodziły oddziały z: Arabii Saudyjskiej, Bangladeszu, Egiptu, Francji, Kanady, Kuwejtu, Pakistanu, Syrii, Wielkiej Brytanii, Włoch i Zjednoczonych Emiratów Arabskich, a ponadto symboliczne kontyngenty z wielu innych krajów, m.in. z Polski
  • siłami wojskowymi koalicji dowodził amerykański generał, Norman Schwarzkopf
  • 16 stycznia 1991 roku - po upływie terminu ultimatum Rady Bezpieczeństwa ONZ, rozpoczęły się zmasowane ataki lotnicze na Irak - akcję zbrojną przeciw Irakowi określono kryptonimem "Pustynna Burza"
  • Saddam Husajn rozpoczął bombardowanie Izraela przy pomocy rakiet Scud, chcąc wciągnąć do wojny państwo żydowskie - liczył, że zaangażowanie Izraela w wojnę rozbije solidarność koalicji, w której skład wchodziły też kraje arabskie, nienawidzące Izraela, jednak Izrael nie dał się sprowokować
  • 23 lutego 1991 roku - rozpoczęto operację lądową przeciw Irakowi
  • liczba ofiar po stronie koalicji wyniosła kilkaset osób, a po stronie irackiej straty szacuje się na kilkaset tysięcy
  • 27 lutego 1991 roku - Husajn zgodził się na wycofanie wojsk irackich z Kuwejtu
  • na mocy rozejmu zobowiązano Irak m.in. do ujawnienia stanu prac nad bronią nuklearną, wprowadzono ograniczenia w eksporcie irackiej ropy, zażądano wypłacenia przez Irak odszkodowań i wprowadzono zakaz irackich lotów poniżej 33 równoleżnika
  • przed wycofaniem się z Kuwejtu Irak podpalił szyby naftowe w Kuwejcie, co wywołało katastrofę ekologiczną w Zatoce Perskiej
  • klęski irackie, ponoszone w wojnie w Zatoce Perskiej, sprowokowały do powstania Kurdów
Kurdowie - naród mieszkający w Kurdystanie, krainie podzielonej głównie między Irak, Iran, Turcję i Syrię. Pierwotnie Kurdowie mieli uzyskać swoje państwo na mocy traktatu kończącego I wojnę światową podpisanego z Turcją w Sevres w 1920 roku, jednak w 1923 roku podzielono ten obszar między Irak, Iran, Syrię i Turcję. Nieprzyznanie niepodległości i podział Kurdystanu stały się głównym źródłem napięć, walk i powstań zbrojnych. Po II wojnie światowej szczególnie skomplikowany był problem kurdyjski w Iraku, Turcji oraz Iranie.
  • powstanie kurdyjskie w Iraku zostało krwawo stłumione - tysiące Kurdów uciekło za granicę
  • państwa koalicji antyirackiej postanowiły interweniować i w efekcie utworzono w północnym Iraku strefę bezpieczeństwa dla Kurdów - samoloty i śmigłowce Iraku otrzymały zakaz latania powyżej 36 równoleżnika
  • 1992 rok - ONZ zaaprobowała przesunięcie granicy iracko-kuwejckiej na korzyść Kuwejtu - Kuwejt otrzymał 120 km2 roponośnego terenu
  • od 1991 roku w Iraku prowadziła działalność Komisja Specjalna Narodów Zjednoczonych (UNSCOM), która miała skontrolować, czy Irak zaprzestał produkcji broni masowego rażenia - w miarę upływu lat władze irackie coraz bardziej utrudniały działalność międzynarodowych inspektorów, a wreszcie w 1998 roku ogłosiły, że zrywają z nimi współpracę i eksperci rozbrojeniowi musieli opuścić Irak
  • złagodzono emargo na sprzedaż irackiej ropy naftowej, pozwalając, aby Irak nabywał za zdobyte w ten sposób pieniądze żywność
  • równocześnie rozpadła się jedność dawnej koalicji antyirackiej - przede wszystkim Rosja i Chiny przestały popierać twardy kurs antyiracki
Site copyrights© 2020 by Karol Ginter