Wojna burska

• w połowie XIX wieku Burowie, czyli potomkowie kolonistów holenderskich, którzy od połowy XVII wieku osiedlali się w południowej Afryce, utworzyli dwie niepodległe republiki: Oranię i Transwal
  początkowo Brytyjczycy władający Krajem Przylądkowym uznali ich niepodległość, zadowalając się opanowaniem terenów wokół tych republik, ale odkrycie w Oranii i Transwalu złóż złota i diamentów zwiększyło zainteresowanie Brytyjczyków tymi obszarami
• w tym czasie rosły apetyty kolonialne Niemiec, co nieuchronnie prowadziło do konfliktu z Wielką Brytanią - Niemcy utworzyli kolonie: Niemiecką Afrykę Południowo-Zachodnią i Niemiecką Afrykę Wschodnią
• zagrożone przez ekspansję brytyjską republiki burskie zaczęły szukać oparcia w Niemcach
• w 1895 roku kierowana przez Cecila Rhodesa Brytyjska Kompania Południowoafrykańska zorganizowała wyprawę mającą na celu opanowanie Transwalu - wyprawa zakończyła się klęską po dwóch dniach, a rząd Wielkiej Brytanii kategorycznie odciął się od tego przedsięwzięcia
• na wieść o klęsce Brytyjczyków cesarz Wilhelm II wysłał telegram gratulacyjny do prezydenta Transwalu Paula Krűgera - wywołało to oburzenie w Wielkiej Brytanii i wpłynęło na pogorszenie stosunków angielsko-niemieckich
• władze brytyjskie oskarżały Burów o łamanie praw mieszkających w Oranii i Transwalu osadników brytyjskich - stało się to pretekstem do wojny, która wybuchła w październiku 1899 roku między Wielką Brytanią a Transwalem
• 1899-1902 - wojna burska
• Orania opowiedziała się po stronie Transwalu
• pierwsze tygodnie wojny pokazały nieprzygotowanie Brytyjczyków - dopiero przybycie posiłków z Europy i Indii przechyliło szalę zwycięstwa na ich stronę
• Burowie, nie mogąc stawić czoła w otwartym starciu przeważającym siłom przeciwnika, przeszli do walki partyzanckiej, zadając agresorom poważne straty
• Brytyjczycy postanowili zastosować terror - na miejscową ludność zaczęły spadać dotkliwe represje
• głównodowodzący wojskami brytyjskimi Horatio Kitchener zarządził zamykanie ludności cywilnej sprzyjającej partyzantom w specjalnych obozach - w ten sposób narodziły się obozy koncentracyjne - zmarło w nich około 28 tysięcy kobiet i dzieci
• maj 1902 - zawarto traktat pokojowy w Vereeniging - republiki burskie straciły niepodległość, przechodząc pod zwierzchnictwo Wielkiej Brytanii, w zamian Brytyjczycy obiecali zachować burski samorząd i wypłacili 3 mln. funtów na odbudowę zniszczonego kraju
• w wojnie burskiej brał udział Winston Churchill
• 1910 rok - utworzono dominium pod nazwą Związek Południowej Afryki, w którego skład weszły: Kraj Przylądkowy, Natal, Orania i Transwal
• pierwszym premierem został jeden z dowodzących Burami w wojnie z Brytyjczykami, generał Louis Botha