Wilno
Pierwsze wzmianki o Wilnie pochodzą z początków XIV wieku. Wielki książę litewski Giedymin najpierw wzniósł tu drewniany zamek, a następnie przeniósł tu stolicę księstwa. Dynamiczny rozwój Wilna nastąpił po unii polsko-litewskiej. W 1387 roku Władysław Jagiełło nadał osadzie prawa miejskie. Wilno stało się też siedzibą biskupstwa katolickiego. Po zakończeniu walk między Jagiełłą a popieranym przez Krzyżaków Witoldem, Wilno stało się siedzibą Witolda, który rozpoczął budowę pierwszego murowanego zamku.
Okres największej świetności miasta przypadł na czasy zygmuntowskie. Zygmunt August przeniósł tu dwór królewski na wiele lat, po tym, jak pokłócił się z polską szlachtą. Wilno stało się ważnym ośrodkiem kultury, gdzie jak w tyglu mieszały się najróżniejsze wpływy. Duża w tym zasługa wielonarodowościowego charakteru miasta (Litwini, Polacy, Białorusini, Ormianie, Grecy, Niemcy, Żydzi, Turcy, Tatarzy). Ożywienie kulturalne było częściowo efektem szerzącej się tu wówczas reformacji.
XVII stulecie nie było już dla miasta łaskawe. Pierwszym nieszczęściem był pożar w 1610 rok. W 1655 roku miasto zostało zdobyte przez Rosjan, którzy wywołali kolejne pożary, a ponadto dokonali rzezi mieszkańców. Pięcioletnia rosyjska okupacja też nie pozostała bez śladu. Miasto zaczęło się jednak energicznie podnosić ze zniszczeń. Po dziś dzień zachowało się sporo zabytków barokowej architektury (liczne kościoły i pałace), które powstały w drugiej połowie XVII wieku. Niestety, postępujący upadek Rzeczpospolitej odbił się fatalnie na losach miasta. Wielka Wojna Północna (1700-1721), która przetoczyła się przez tę część Europy, zahamowała rozwój miasta. Wprawdzie u schyłku czasów saskich i za panowania Stanisława Augusta miasto przeżywa kolejny okres świetności, ale po rozbiorach trafia w ręce rosyjskie, stając się stolicą prowincjonalnej guberni.
Przez pewien czas po rozbiorach Wilno pozostaje ważnym ośrodkiem kultury polskiej i staje się kolebką romantyzmu. Zmienia się to po upadku powstania listopadowego, kiedy zostaje poddane ostrej rusyfikacji. II połowa XIX wieku to okres odrodzenia języka i kultury litewskiej. Wprawdzie Polacy stanowili większość mieszkańców, a Litwini zaledwie mały odsetek, jednak Litwini uznali Wilno za swą historyczną stolicę. Stało się to zarzewiem konfliktu, który wybuchł po I wojnie światowej. Ostatecznie Polska podstępem uzyskała Wilno, ale zaciążyło to mocno na stosunkach polsko-litewskich. W efekcie w 1939 roku Litwa wzięła udział wraz z III Rzeszą i ZSRR w rozbiorze Polski i uzyskała Wilno. Radość Litwinów nie trwała jednak długo. Już w 1940 roku Litwę wcielono do ZSRR. Niepodległość udało się Litwie uzyskać dopiero w 1991 roku.
Obecnie Wilno jest stolicą Litwy.
