Ryga

Stolica Łotwy leży u ujścia Dźwiny do Bałtyku. W miejscu tym już w X wieku istniała osada Liwów, jednak początki Rygi związane z krucjatami. W końcu XII wieku wyprawy krzyżowe, których idea zrodziła się w związku z planami odzyskania Ziemi Świętej z rąk wyznawców islamu, skierowane zostały w kierunku Europy Północnej. Chrystianizacja była doskonałym pretekstem dla dokonywania podbojów. W 1201 roku biskup inflancki Albert, który w imieniu Kościoła sprawował władzę nad ziemiami zajętymi przez krzyżowców, założył na miejscu starej osady Liwów miasto Rygę. Był to ten sam biskup, który rok później utworzył zakon rycerski Braci Milicji Chrystusowej w Liwonii, znany jako Zakon Kawalerów Mieczowych od noszonego przez jego członków na białych płaszczach czerwonego miecza i krzyża. Wkrótce doszło do konfliktu między dążącym do usamodzielnienia się zakonem, a biskupem.

W 1282 roku Ryga stała się jednym z członków Hanzy, czyli związku miast handlowych Europy Północnej powstałego z inicjatywy kupców i miast niemieckim. Miasto, tak samo jak i cała Łotwa, było celem niemieckiego osadnictwa. W pierwszej połowie XIV wieku Ryga znalazła się pod panowaniem Krzyżaków (prawie sto lat po tym, jak Zakon Kawalerów Mieczowych został wchłonięty przez Zakon Krzyżacki).

Triumfujący w początkach XVI wieku w wielu krajach niemieckich luteranizm, odniósł sukces także w Rydze. Wprawdzie inflancka gałąź Zakonu Krzyżackiego, która nie została sekularyzowana, utrzymała kontrolę nad Rygą, ale zakon był już zbyt słaby, by stawić czoła ekspansji luteranizmu i zagrożeniom zewnętrznym. Na mocy postanowień układu wileńskiego zawartego w 1561 roku między wielkim mistrzem a królem Zygmuntem Augustem, Ryga - przynajmniej formalnie - znalazła się pod panowaniem Rzeczpospolitej. 5 marca 1562 roku na zamku w Rydze były wielki mistrz zakonu Gotthard Kettler złożył hołd lenny Zygmuntowi Augustowi. W imieniu króla polskiego hołd przyjął Mikołaj Radziwiłł Czarny. Zaczęły się wieloletnie, przerywane kolejnymi rozejmami i traktatami pokojowymi, walki o Inflanty. W roku 1605 pod wsią Kircholm pod Rygą hetman Jan Karol Chodkiewicz pokonał przeważające siły szwedzkie. Jednak w 1621 roku Ryga została zajęta przez Szwedów. Z kolei w czasie Wielkiej Wojny Północnej, w 1710 roku, została zdobyta przez Rosję.

Po I wojnie światowej Łotwa - tak jak i wiele innych państw w Europie - uzyskała niepodległość. Ryga była stolicą niepodległego państwa łotewskiego w latach 1919-1940. To w Rydze w 1921 roku podpisany został traktat pokojowy między Polską a Rosją Radziecką. W 1940 roku Łotwa utraciła niepodległość i została wcielona do ZSRR. Ponowne odzyskanie niepodległości miało miejsce dopiero w 1991 roku.

W Rydze zachowało się wprawdzie trochę budowli datujących się na czasy średniowiecza, ale największe wrażenie zrobiły na mnie secesyjne kamienice. Okres rządów rosyjskich w XIX i początkach XX wieku musiał być czasem prosperity dla tego portowego miasta. Kiedy byłem w Rydze latem 2007 roku, widać było, że miasto ponownie przeżywa swą świetność. Ilość drogich i ekskluzywnych samochodów mnie zdumiała. Wszędzie widoczne były oznaki modernizacji. Mogłem tylko zazdrościć Łotyszom ich osiągnięć, bo Polska ciągnęła się w ogonie zjednoczonej Europy.

Wizyta w Rydze wzbogaciła moją wiedzę dotyczącą średniowiecznych gildii handlowych. Wcześniej nic nie wiedziałem na temat Bractwa Czarnogłowych. Tymczasem jedną z ładniejszych ryskich budowli jest Dom Bractwa Czarnogłowych. Budynek wzniesiony został na początku XIV wieku. Bractwo Czarnogłowych skupiało niezamężnych kupców niemieckich i działało w portach inflanckich takich jak Ryga, Rewel (obecnie Tallinn), czy Dorpat. Pierwszym patronem bractwa był św. Jerzy (jego rzeźba znajduje się na budynku). Jednak nazwa bractwa wywodzi się od późniejszego patrona, św. Maurycego. Według chrześcijańskiej tradycji był on czarnoskóry, więc w herbie bractwa znalazła się czarna głowa. Dom Bractwa Czarnogłowych związany jest także z historią Polski, bo to właśnie w nim podpisano traktat ryski w 1921. Niestety, oryginalny budynek zniszczony został w czasie II wojny światowej. Obecna budowla to rekonstrukcja wykonana w połowie lat 90-tych XX wieku.

Ryga (2007)
Ryga (2007)
Ryga. Pomnik Wolności (2007)
Ryga (2007)
Ryga. Cerkiew Narodzenia Pańskiego (2007)
Ryga. Wielka Gildia (2007)
Ryga. Mała Gildia (2007)
Ryga (2007)
Ryga. Katedra luterańska (2007)
Ryga (2007)
Ryga (2007)
Ryga. Baszta Prochowa (2007)
Dom Bractwa Czarnogłowych - rzeźba św. Jerzego (2007)
Ryga. Wieża kościoła św. Piotra (2007)
Ryga. Dom Bractwa Czarnogłowych nocą (2007)
Site copyrights© 2021 by Karol Ginter