Reformacja w Anglii

• początki reformacji w Anglii miały charakter wyłącznie polityczny
• król Anglii Henryk VIII (1509-1547) chciał, aby papież unieważnił jego małżeństwo z Katarzyną Aragońską, gdyż pragnął poślubić jej damę dworu, Annę Boleyn
• papież nie zgodził się na unieważnienie małżeństwa, gdyż Katarzyna Aragońska była ciotką cesarza Karola V, który triumfował właśnie w całych Włoszech
• 1533 rok - arcybiskup Tomasz Cranmer unieważnił małżeństwo Henryka VIII i udzielił mu ślubu z Anną Boleyn - w odpowiedzi papież ekskomunikował Henryka VIII
• 1534 rok - ogłoszony został "Akt o supremacji", który ustanowił króla angielskiego najwyższym doczesnym zwierzchnikiem Kościoła w Anglii - tych, którzy odmawiali uznania aktu o supremacji, ścięto (m.in. Tomasza Morusa)
• ogłoszenie "Aktu o supremacji" nie oznaczało jeszcze reformy Kościoła - była to jedynie schizma i zwolenników nowinek religijnych surowo prześladowano

• jedyną oznaką zmian była konfiskata dóbr klasztornych przeprowadzona przez Henryka VIII
• dopiero za panowania małoletniego Edwarda VI (1547-53) reformacja poczyniła znaczne postępy - wprowadzono komunię pod dwiema postaciami, wprowadzono liturgię w języku angielskim i zniesiono celibat
• jednak za panowania Marii Tudor (1553-58), gorliwej katoliczki, doszło do restauracji katolicyzmu w Anglii - cofnięto wszystkie reformy religijne i surowo prześladowano zwolenników reformacji (królowa zyskała sobie miano "Krwawej Mary")
• objęcie tronu przez Elżbietę I (1558-1603) oznaczało powrót do reformacji i okrzepnięcie anglikanizmu
• zdecydowaną protestantką uczyniła Elżbietę wojna z arcykatolicką Hiszpanią (1588-1603), w konsekwencji której katolicy zaczęli być postrzegani jako zdrajcy ojczyzny
• 1588 rok - klęska Niezwyciężonej Armady
• za panowania Elżbiety w Anglii pojawili się purytanie, czyli radykalni wyznawcy kalwinizmu, z których część była przeciwna zwierzchności władców nad Kościołem
• już za panowania Stuartów powstał tzw. Wysoki Kościół, jak nazwano kościół anglikański - łączył on większość dogmatów kalwińskich z zachowaniem hierarchii duchownej na wzór katolicki oraz uznaniem luterańskiej zasady podporządkowania Kościoła państwu