Malbork
Krzyżacy zaczęli budowę twierdzy Marienburg (Malbork to nazwa spolszczona) w 1278 roku. Od 1309 roku mieściła się tu siedziba wielkiego mistrza Zakonu Krzyżackiego.
W czasie wojen polsko-krzyżackich warownia nigdy nie została zdobyta w drodze oblężenia, czy szturmu. Jednak gdzie zawiodła siła oręża, sięgnąć można było po inne środki. Przekupstwo i zdrada pozwoliły Polakom zająć Malbork w 1457 roku, w czasie wojny trzynastoletniej.
W 1466 roku, na mocy II pokoju toruńskiego, Malbork został włączony do Korony. Jego rola zmalała. Wprawdzie umocnienia rozbudowywano, ale rozwój artylerii sprawił, że Malbork nie był już niezdobyty. Dowiodły tego wojny polsko-szwedzkie w XVII stuleciu, gdy przechodził z rąk do rąk.
Po pierwszym rozbiorze Malbork znalazł się w granicach Prus. Przez kilkadziesiąt lat był dewastowany, aż wreszcie XIX-wieczni romantycy zainicjowali odbudowę zamku.
Warto zaznaczyć, że odbudowa miała nie tyle charakter rekonstrukcji, co raczej kreowania nowej, romantycznej wizji zamku. Takie były czasy, że "poprawiano" gotyckie zabytki w wielu krajach europejskich, żeby bardziej przystawały do wyobrażeń o epoce. Niestety, w czasie II wojny światowej zamek uległ bardzo poważnym zniszczeniom.
To co możemy oglądać współcześnie, to w dużym stopniu rekonstrukcja. Odbudowa wciąż trwa. Plany dyrekcji w tym względzie są ambitne. Odwiedzam Malbork dość regularnie, więc obserwowałem zmiany na przestrzeni ostatnich lat. Część pomieszczeń mogłem oglądać zanim je zrekonstruowano i udostępniono wszystkim zwiedzającym (miało to związek z moją pracą). W ostatnich latach pojawiły się także różne ekspozycje w pomieszczeniach, gdzie dawniej tylko hulał wiatr.
